Wandelend
Jezus zei: ‘Heb je vijanden lief, en wees goed voor wie jullie haten...’ We
kennen die uitspraak wel. Typisch Jezus! Misschien hebben we hem zelf ook wel eens gebruikt. Als het ons goed uitkwam. Als verwijt naar anderen die ons onvriendelijk behandelden. ‘Heb je vijand lief!’ Als dat eens kon, in Iran, in China, in Colombia...in Rusland. De wereld zou op slag een stuk veiliger zijn. Of is het een utopie? Iets dat toch niet echt kan? Je vijand liefhebben! Is het niet een tegenstrijdigheid? Een Oosterse overdrijving? Zouden mijn grootouders het hebben gekund, pas getrouwd, met jonge kinderen, in de oorlog tijdens de bezetting? Hebben wij eigenlijk nog wel echte vijanden? Mensen die we niet mogen, zijn er genoeg. Misschien zelfs mensen waaraan we een hekel hebben. Een arrogant familielid... Een baas die ons gekleineerd heeft ooit... Een buurman die zijn hond uitlaat en de troep niet opruimt op mijn stoep... Irritant, maar ‘n vijand..., nee toch?!
Rijdend
Ik kan wel eens schelden, vooral als ik alleen in de auto zit. Dan kan ik ook weleens vloeken.
Ik durf het hier niet te herhalen. ‘Stomme knuppel of tuthola’, roept iemand van achter het stuur. Iets veel ergers roept hij of zij eigenlijk, een krenkend scheldwoord, een verwensing, een dodelijke ziekte. Je zou het nooit tegen iemand zeggen die tegenover je staat, maar met zoveel blik ertussen en met die snelheid op de weg, komen de frustraties er soms in enkele gemene woorden uit. Zeker als je de pijn op het gezicht van de ander niet ziet... ‘Heb je vijand lief!’
Surfend
Veel erger dan op de snelweg schijnt het er op internet aan toe te gaan. Veel onderzoeken laten zien dat Nederlanders ver boven andere mensen uitsteken, als het om schelden en om beledigen gaat op de sociale media. ‘A-sociale medi
a’ is misschien een beter woord! Vooral als iemand iets ten gunste van vluchtelingen publiceert of tegen zwarte Piet, dan zijn de doodsbedreigingen niet van de lucht. Ik ben benieuwd of er sinds de excuses voor het slavernijverleden van de regering iets is veranderd. Ineens worden vaak fatsoenlijke Nederlanders bloeddorstige zeerovers. De ene belediging lokt de volgende uit. Mensen proberen de ander zo hard mogelijk tegen de schenen te trappen. Ook in de politiek, landelijk en regionaal. Ze horen en zien niet de pijn die zij bij de ander genadeloos veroorzaken. Iedereen doet het toch! De hele school doet het! Honderd, duizend, tienduizend verwensingen en haat-berichten volgen. Ieder gevoel voor wellevendheid lijkt verdwenen. ‘Heb je vijand lief!’ Wie een beetje bekend is met facebook en twitter, beseft hoever Jezus’ oproep van de realiteit af staat, maar ook hoe dringend tegelijkertijd deze oproep is.
Schokkend?
Afgelopen jaar heeft in de krant Trouw een onderzoek gestaan naar het denken van gelovigen. Er blijkt een enorme kloof te bestaan tussen de opvattingen van kerkleiders en van de andere gelovigen. Driekwart van de katholieken vindt dat vrouwen priester moeten kunnen worden en dat priesters moeten kunnen trouwen. Evenveel menen dat een relatie tussen vrienden of vriendinnen een kerkelijke zegen verdient. Bijna 70 procent wijst euthanasie niet af. Iedereen weet dat jongeren de kerk als een fossiel ervaren, en dat maakt het voor hen erg moeilijk om open te staan voor het evangelie. Je kunt van alles vinden van deze publicaties in de krant maar ze geven ons als Kerk wel te denken en ook te handelen.
Synode
Na het Tweede Vaticaans concilie begin jaren ’60 is wereldwijd, en ook in ons bisdom, een krachtige poging gedaan om al het oude weer te herstellen. Uit behoudende hoek hoorde ik vaak de bewering dat de vernieuwingen van de zestiger jaren niet bij het volk leefden maar alleen bij de diocesane raden en diensten in Nederland. Toch hoor ik in onze parochie en ook daarbuiten andere geluiden. Paus Franciscus beseft dat de kerk een wereldbeweging is en dat sommige onderwerpen, zoals de rol van de vrouw, in Afrika anders worden beleefd dan in Europa. Er moet, vindt hij, beter met elkaar gepraat worden in de kerk, en geluisterd.
Gelovigen en kerkelijke leiders moeten het contact met elkaar zoeken. De paus
heeft afgelopen jaar aan alle geledingen in de kerk deze vraag voorgelegd: hoe kan onze kerk meer synodaal worden? Hoe kan de stem van de gelovigen beter worden gehoord? Hoe kan gestimuleerd worden dat gelovigen met elkaar praten over hun overtuiging, ook met mensen die zich niet bij de kerk betrokken voelen. Dat proces is in het begin van vorig jaar ook in onze parochie gevoerd, middels gesprekbijeenkomsten en middels een digitale enquête. We hebben manieren gezocht om samen het gesprek aan te gaan, middels bijeenkomsten in kleine groepjes. De uitkomsten zijn naar het Bisdom van ’s-Hertogenbosch gestuurd. Op basis van al het aangeleverde materiaal is het diocesane rapport ‘Hoopvol luisterend naar Gods Geest’ van het synodale proces in het bisdom van ’s-Hertogenbosch gepresenteerd. In het synoderapport komen vijf aanbevelingen naar voren:
- Bevorder het gemeenschapsgevoel
- Extra focus op jongeren en vernieuwingen
- Hervorm de leiderschapscultuur
- Investeer meer in vorming en catechese
- Treed meer naar buiten
Het diocesane rapport is midden vorig jaar verzonden aan het secretariaat van de Nederlandse Bisschoppenconferentie. Vanuit daar is een Nederlands rapport gestuurd aan de Paus in Rome. In oktober van dit jaar staat nu de Algemene Bisschoppensynode in de eeuwige stad gepland. Het centrale thema van de Bisschoppensynode is ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’. Paus Franciscus brengt wat Jezus zegt daadwerkelijk in praktijk en roept voor- en tegenstanders, vriend en vijand op om mee te praten over onze toekomst, over de Kerk van morgen…
Diaken Albert Soeterboek